به نقل از «فارس»

آینده سوریه پس از نشست سه‌جانبه تهران چه می‌شود؟

تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۶۷۶۱۹

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، نتایج نشست سه‌جانبه اخیر رؤسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در تهران، همچنان سوژه رسانه‌های عربی است و گمانه‌زنی‌ها درباره تاثیرات آن در خصوص پرونده‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله سوریه ادامه دارد.

روزنامه قطری «العربی الجدید» با انتشار یادداشتی، در خصوص آینده پرونده سوریه پس از نشست تهران، نوشت: «در طول سالهایی که ترکیه با روسیه و ایران در پلتفرم آستانه در سال ۲۰۱۷ همراه شده،  مسکو به دنبال یافتن زمینه مشترک برای نزدیک کردن اهداف متضاد ژئوپلیتیکی خود و آنکارا در سوریه و همچنین ایفای نقش به‌عنوان سرپرست گروه در رقابت ترکیه و ایران بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به اندازه‌ای که همکاری ترکیه و روسیه برای ایجاد این فضا و توسعه آن به هماهنگی در سایر زمینه‌ها و مسائل منطقه‌ای مانند لیبی، قفقاز جنوبی و همکاری‌های دفاعی اهمیت داشت، تهران و دمشق آن را محدود‌کننده خواسته‌ نظام اسد برای بازپس‌گیری کنترل بر مناطقی که هنوز تحت کنترل مخالفان است، می‌دانستند.از سوی دیگر این امر به منزله فشار بر منافع ژئوپلیتیکی ایران در سوریه نیز بود. با این وجود، پلتفرم آستانه با توجه به نقشی که در عادی‌سازی اوضاع امنیتی در بسیاری از مناطق از طریق توافقنامه‌های آتش‌بس و تبدیل این نیروها به کشورهای ضامن و تضعیف نقش غرب در این درگیری داشت، اهمیت زیادی در مدیریت روند رقابت بین سه کشور داشت». 

دلیل اهمیت نشست تهران در مقایسه با نشست‌های پیشین

نویسنده با این توضیح، تصریح می‌کند، در این راستا، نشست تهران که هفته گذشته با حضور روسای جمهور سه کشور ایران، روسیه و ترکیه برگزار شد، در ادامه این مشارکت بود، اما این نشست در مقایسه با نشست‌های سابق از اهمیت بالاتری برخوردار بود؛ زیرا در بحبوحه تحولات بزرگ منطقه‌ای و بین‌المللی که بر ماهیت پویایی این مشارکت تأثیر می‌گذارد، برگزار شد. از یک سو، ایران به دنبال بهره‌برداری از توجه و اهتمام روسیه به جنگ اوکراین به منظور تقویت حضور سیاسی، نظامی و اقتصادی خود در سوریه است؛ از سوی دیگر، حمایت پهپادی ترکیه از اوکراین و محدودیت‌هایی که برای حرکت نیروهای روسی به سوریه از طریق دریا و هوا اعمال کرد، فشار بر روابط ترکیه و روسیه را افزایش داد.

نویسنده می‌افزاید: «با وجود استراتژی متعادل کننده آنکارا در مناقشه روسیه و غرب، به نظر می‌رسید که آن، مصمم به استفاده از تحول روسیه برای بهبود موقعیت خود در سوریه است. در این راستاست که، آنکارا مدتی است به آغاز عملیات نظامی جدید علیه یگان‌های مدافع خلق کُرد در سوریه تهدید می‌کند زیرا معتقد است که شرایط کنونی برای تحمیل واقعیت جدیدی در جنگ علیه پروژه جدایی طلبی کُردها مناسب است».

به اعتقاد نگارنده، این سه کشور به اهداف متفاوتی نسبت به پلتفرم آستانه رسیده‌اند. روسیه نقش رهبری خود را در سوریه تقویت کرده است و ترکیه و گروه‌های معارض که از آن حمایت می‌کنند را وادار به کنار گذاشتن پروژه سرنگونی نظام اسد و مشارکت بخشی از آن در تلاش برای پایان دادن به درگیری‌ها کرده است. برای ایران، این تغییر رویکرد ترکیه به منزله اعتراف به شکست تلاش‌ها برای سرنگونی اسد بود. در مورد ترکیه نیز، این کشور توانست تا حد زیادی خود را وقف مقابله با پروژه جدایی طلبی کردها کند.

منافع متقاطع مشارکت سه‌جانبه روسی، ایرانی، ترکی

در ادامه این یادداشت آمده است: «با این حال، این مشارکت سه جانبه همواره در معرض منافع متقاطع بوده است. دلیل این امر این است که این مشارکت در واقع محصول دو مشارکت متناقض بوده است. اولی؛ روسی-ایرانی، مبتنی بر منافع مشترک در حمایت از تداوم و تقویت نظام اسد است، هرچند که با یکدیگر نیز بر سر نفوذ در آن رقابت می کنند. دوم؛ روسی-ترکیه که فراتر از جغرافیای سوریه است، اما توانایی دمشق و تهران را برای بازپس‌گیری کنترل بر مناطق باقی مانده در دست مخالفان را محدود کرده است. علاوه بر این، باید به نقش رهبری روسیه برای محدود کردن دامنه فعالیت‌های ایران در سوریه از طریق مشارکت با اسرائیل و روابط همکاری با ترکیه نیز اشاره کرد».

اشتیاق مسکو برای توسعه روابط با تهران و ارتقای آن تا سطح مشارکت راهبردی

در ادامه یادداشت العربی الجدید آمده است که در حال حاضر، مسکو همچنان به مشارکت با آنکارا اهمیت می‌دهد، اما انزوای غربی که پس از جنگ اوکراین در معرض آن قرار گرفت، آن را وادار کرد تا بیشتر بر توسعه روابط با ایران و رساندن سطح آن به یک مشارکت راهبردی تمرکز کند. پوتین مشتاق است که از تجربه موفق ایران در همزیستی چندین دهه با تحریم‌ها و توسعه زمینه‌های مشارکت با ایران در بخش‌های مختلف از جمله انرژی که یکی از حوزه‌های اصلی درگیری روسیه و غرب است، بهره‌مند شود.

نگارنده همچنین ادعا می‌کند که مسکو می‌خواهد پهپادهای ایرانی را برای استفاده در جنگ علیه اوکراین به دست آورد. این امر مزایایی را که ترکیه از سکوی آستانه کسب می‌کند، کاهش می دهد. مخالفت همسوی روسیه و ایران با خواست ترکیه برای آغاز یک حمله جدید علیه یگان‌های کُرد، نشان می‌دهد که چگونه مسکو تمایل دارد موضع ایران را در مورد نقش ترکیه در سوریه مد نظر قرار دهد. در نتیجه، اسرائیل نیز برای ادامه عملیات نظامی خود علیه حضور ایران در سوریه مشکل خواهد داشت.

ایجاد فضای مشترک میان ایران، روسیه و ترکیه برای تفاهم

بنا بر این یادداشت، در چنین وضعیتی است که نیروهای سه‌گانه مذکور، در این مرحله فضای مشترکی برای تفاهم پیدا می‌کنند که عبارت است از فشار برای خروج آمریکا از شمال شرق سوریه و  مهار پروژه تجزیه‌طلبی کُردها. خروج آمریکا از افغانستان و تمایل واشنگتن به کاهش دخالت خود در منطقه، سؤالاتی را درباره آینده حضور آمریکا در سوریه ایجاد کرد. اجلاس تهران با موافقت برای همکاری در مبارزه با تروریسم توانست موضوع یگان‌های کُرد را در چارچوب این مذاکرات سه جانبه قرار دهد.

نویسنده می‌گوید: «با توجه به عدم تمایل آنکارا به بازگرداندن دو منطقه تل رفعت و منبج، در غرب فرات، به دست نظام اسد، هنوز توافق حاصله در نشست تهران، نامشخص است و حتی احتمال شکست آن در پایان نیز وجود داد.  چالش اصلی در خصوص این نشست، چگونگی ترجمه این توافق سه جانبه در خصوص همکاری در مبارزه با تروریسم در میدان است».

به اعتقاد نگارنده، «پوتین، رئیسی و اردوغان علیرغم اختلافاتشان، مایل بودند که تمایل خود را برای ادامه همکاری در سوریه ابراز کنند. توافق سوچی که در سال ۲۰۱۹ میان آنکارا و مسکو در مورد منبج و تل‌رفعت به دست آمد، زمینه مناسبی برای آغاز مذاکرات برای حل و فصل احتمالی آتی است. بر خلاف مسکو که همواره تاکید می‌کند، نگرانی‌ها و دغدغه‌های امنیتی ترکیه در خصوص پروژه جدایی‌طلبی کردها را مدنظر قرار می‌دهد، تهران به منظور مشروعیت نبخشیدن به حضور نظامی ترکیه در سوریه، از اتخاذ چنین ادبیاتی، پرهیز می‌کرد. با این حال، حرف امروز ایران در  خصوص نقش ترکیه واقع‌بینانه‌تر شده است. تهران در سفر اخیر وزیر امور خارجه ایران به آنکارا، تمایل خود را برای ایفای نقش میانجی بین آنکارا و دمشق نشان داد».

بر اساس این یادداشت، تفسیرهای متعددی برای این تغییر در گفتمان ایران وجود دارد و گفته‌ می‌شود که تهران به دنبال تلطیف روابط خود با آنکارا است به این امید که آنکارا را از درگیر شدن در یک بلوک منطقه‌ای با رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی خلیج فارس برای مقابله با نفوذ خود در سوریه و منطقه دور نگه دارد. دوم، ایران مشغولیت روسیه به جنگ اوکراین را فرصتی برای تقویت حضور خود در شمال سوریه می‌داند و همکاری با ترکیه در مبارزه با یگان‌های کرد مقاومت آنکارا را در برابر خواسته‌های تهران را می‌کاهد.

مشارکت درهم‌تنیده ایران، روسیه و ترکیه در سوریه

در خاتمه این یادداشت آمده است: «با توجه به این‌که روسیه درگیر جنگ به ظاهر طولانی اوکراین است، پوتین نمی‌تواند هیچ گونه اختلالی در موازنه سوریه را تحمل کند، که وی را ملزم به سرمایه‌گذاری بیشتر منابع نظامی در آن‌جا می‌کند. در نهایت، راهبرد روسیه و ایران در سوریه روشن است. اسد در قدرت باقی می‌ماند و به او کمک می‌شود تا کنترل کل کشور را دوباره به دست آورد».

نگارنده ادامه می‌دهد: «بر اساس آن‌چه گفته شد، مشارکت سه جانبه ترکیه، روسیه و ایران در سوریه برای آینده قابل پیش‌بینی، همچنان در هم تنیده خواهد بود، حتی اگر آنکارا به انجام عملیات نظامی در شمال سوریه تصمیم بگیرد.  آینده روابط روسیه و اسرائیل در سوریه، نیز منوط به روند درگیری روسیه و اوکراین است. اگر مسکو و غرب موفق شوند با شروط روسیه به درگیری پایان دهند، پوتین به احتمال زیاد به وضعیت قبلی در روابط با ایران و اسرائیل در سوریه باز خواهد گشت. در غیر این صورت، وضعیت جدیدی که بین ایران و روسیه ایجاد می شود، تداوم خواهد یافت».

انتهای پیام/م

منبع: فارس

کلیدواژه: نشست تهران مشارکت ایران ترکیه و روسیه در سوریه آینده پرونده سوریه ایران در سوریه روسیه و ایران روسیه و ترکیه نشست تهران منطقه ای سه جانبه نظام اسد طلبی ک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۶۷۶۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران و روسیه ائتلاف دفاعی تشکیل می دهند؟

همشهری آنلاین – گروه سیاسی: سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، روز جمعه در دیدار با همتای ایرانی خود در حاشیه نشستی در قرقیزستان در حالی بر آمادگی مسکو برای گسترش همکاری‌های نظامی با ایران تاکید کرد که طی روزهای اخیر علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران نیز در سن‌پترزبورگ در دیدار با همتای روس خود، یک تفاهم‌نامه امنیتی مشترک امضا کرده بودند.

در چنین شرایطی وزرای دفاع ایران و روسیه روز جمعه در حاشیه نشست وزرای دفاع سازمان همکاری شانگهای در شهر آستانه، پایتخت قرقیزستان، طی دیداری بر آمادگی دوطرف به‌منظور گسترش روزافزون مناسبات فی‌مابین در حوزه دفاعی – نظامی تاکید کردند؛ رویکردی که طی ماه‌های گذشته فضاسازی‌های گسترده‌ای را ازسوی دولت‌های غربی به‌همراه داشته‌است.

با این وجود اما، شویگو، وزیر دفاع روسیه در دیدار با امیر محمدرضا آشتیانی، همتای ایرانی خود، تاکید کرد که مسکو آمادگی خود را برای پیشرفت و گسترش بیشتر همکاری سودمند دوجانبه نظامی و همکاری نظامی- فنی اعلام می‌کند.

رایزنی‌های مهم ایران و روسیه

یک کارشناس مسائل روسیه در گفت‌وگو با همشهری آنلاین با اشاره به رایزنی‌های دفاعی – امنیتی اخیر میان ایران و روسیه گفت: طی دو سه روز اخیر شاهد برگزاری دو نشست مهم دفاعی – امنیتی با حضور مقام‌های ارشد ایرانی و روس بودیم که با رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای دوجانبه مهمی نیز همراه شد.

روح‌الله مدبر افزود: حضور علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای‌عالی امنیت‌ملی ایران در اجلاس امنیتی سن‌پترزبورگ از یک‌سو و رایزنی‌های امیر آشتیانی، وزیر دفاع ایران با مقام ارشد روس در حاشیه نشست وزرای دفاع کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای ازسوی دیگر، نشان‌دهنده برداشتن گام‌های مهم و تازه تهران و مسکو در مسیر تقویت همکاری‌های دفاعی – نظامی فی‌مابین است.

وی با تاکید بر تاثیر عملیات «وعده صادق» بر مناسبات تهران و مسکو عنوان کرد: پس از انجام این عملیات موفق ازسوی ایران، که براساس ماده ۵۱ منشور ملل‌متحد حق مشروع ایران به‌حساب می‌آمد، شاهد بودیم که روسیه جزو کشورهایی بود که از استفاده ایران از حق دفاع مشروع خود، حمایت کرد.

حرکت در مسیر تشکیل ائتلاف دفاعی

این کارشناس مسائل روسیه درباره چشم‌انداز همکاری‌های دفاعی تهران و مسکو اظهارکرد: آنچه از تحولات جاری برمی‌آید، گویای این نکته است که دوطرف درحال گام برداشتن به‌ سمت ایجاد «ائتلاف دفاعی مشترک» هستند؛ ائتلافی که برای ایران و روسیه از اهمیت راهبردی ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.

مدبر با اشاره به نشانه‌های حرکت دوطرف دراین مسیر ادامه داد: سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه روز جمعه در دیدار با همتای ایرانی خود به دو موضوع مهم اشاره کرد. نکته اول این بود که او تاکید کرد مسکو آماده تقویت همکاری‌های نظامی – فنی است. نکته دوم و مهم‌تر نیز این بود که شویگو از آمادگی روسیه به‌منظور گسترش همکاری‌های دوجانبه نظامی با ایران خبرداد.

وی تصریح کرد: معتقدم موضوعات مطرح شده در جریان رایزنی وزرای دفاع دو کشور را باید در چارچوب تاکیدهای اخیر ولادیمیر پوتین در پیامش به نشست امنیتی سن‌پترزبورگ بررسی کرد. رئیس‌جمهور روسیه در پیام ویدیویی خود به دوازدهمین اجلاس امنیتی سن‌پترزبورگ، آمادگی روسیه را برای «همکاری نزدیک با همه شرکای ذی‌نفع در تامین امنیت جهانی و منطقه‌ای» اعلام کرد؛ راهبردی که در راستای شکل‌گیری نظم جهانی چندقطبی جدید مدنظر قرار گرفته است.

ویژگی‌های ائتلاف دفاعی

این کارشناس مسائل روسیه با اشاره به موضع‌گیری‌های اخیر مقام‌های عالی‌رتبه روس درباره توسعه همکاری‌ها با تهران تاکید کرد: معتقدم با توجه به شرایط موجود، اکنون فرصت مناسبی برای حرکت از «همکاری‌های دفاعی – نظامی معمولی» به سوی «ائتلاف دفاعی مشترک» مهیا شده‌است.

مدبر با اشاره ویژگی‌های «ائتلاف دفاعی مشترک» عنوان کرد: ائتلاف دفاعی میان تهران و مسکو در واقع یک همکاری دفاعی – نظامی ارتقا یافته است تا دو طرف در صورت رسیدن به تهدیدهای مشترک، از یکدیگر دفاع کنند.

وی با اشاره به تجربه‌های گذشته تهران و مسکو در همکاری‌های دفاعی ادامه داد: همکاری‌های ایران و روسیه در سوریه طی سال‌های اخیر، یک تجربه در چارچوب «ائتلاف دفاعی» که با دستاوردهای قابل‌توجهی در عرصه مبارزه موثر با تروریسم همراه بود.

مدبر با اشاره به فضاسازی‌های غربی در زمینه همکاری‌های دفاعی تهران و مسکو افزود: غرب در موضوع تبادلات تسلیحاتی میان ایران و روسیه تبلیغات گسترده‌ای انجام می‌دهند. این موضوع نشان‌دهنده نگرانی‌های فزاینده آنها در قبال مناسبات دفاعی – نظامی ایران و روسیه است.

چرا غربی‌ها نگران شده‌اند؟

این کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه غربی‌ها نگرانند مبادا همکاری‌های دفاعی – نظامی ایران و روسیه به «ائتلاف دفاعی» برسد، تصریح کرد: تحقق این موضوع برای آنها تهدید مهمی به حساب می‌آید و آن را برای خود «خطرناک» ارزیابی می‌کنند.

مدبر با اشاره به حمایت روسیه از حق دفاع مشروع ایران در برابر رژیم صهیونیستی، ادامه داد: غربی‌ها نگران این موضوع هستند که این دست همکاری‌های تهران و مسکو به تعامل در طراحی مدل امنیتی خلیج‌فارس برسد؛ موضوعی که درباره آبراهه‌های بین‌المللی نیز صدق می‌کند.

وی بیان کرد: «تبادل تسلیحات» یکی از موضوع‌هایی است که نگرانی طرف‌های غربی و به دنبال آن، خبرسازی‌ها و فضاسازی‌های گسترده به قصد تخریب همکاری‌های دفاعی را به همراه داشته‌است. این درحالی است که همکاری‌های تهران – مسکو در عرصه‌های دفاعی – نظامی به‌طور دقیق و براساس نقشه راه مشخص شده، درحال انجام است؛ راهبردی که براساس منافع ملی دو کشور تعیین شده‌است.

خط رسانه‌ای غربگرایان

این کارشناس مسائل روسیه اظهارکرد: برخی جریان‌های غربگرا از یک‌سو معتقدند «ایران و روسیه نباید تبادل تسلیحات داشته باشند» و ازسوی دیگر درباره سرنوشت جنگنده‌های سوخویی که روس‌ها باید به ایران بدهند، ابراز نگرانی می‌کنند. اینها در حالی است که معتقدم این یک بازی غربی است.

مدبر با تاکید بر اینکه مراجع مربوط درصورت صلاحدید درباره تبادل تسلیحات میان دوطرف اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام خواهند داد، ادامه داد: برخی آگاهانه یا ناآگانه به‌دنبال این هستند این‌گونه القا کنند که روس‌ها قرار نیست به تعهدهای خود دراین زمینه عمل کنند. این در شرایطی است که همکاری‌های دفاعی - نظامی میان ایران و روسیه براساس منافع‌ملی دوطرف در مسیر ترسیم شده خود قرار دارد و ستادکل نیروهای تنها مرجع اطلاع‌رسانی دراین زمینه به‌شمار می‌رود.

وی با تاکید بر اینکه آنچه غربی‌ها را دراین حوزه نگران می‌کند، اطلاعات نداشتن آنها از همکاری‌های دفاعی – نظامی ایران روسیه است، اضافه‌کرد: طرف غربی تلاش می‌کند با طرح برخی ادعاها، از این موضوع برای تحت‌تاثیر قرار دادن مناسبات تهران – مسکو استفاده کند.

کد خبر 847301 برچسب‌ها تسلیحات نظامی خبر ویژه ایران و روسیه حمله ایران به اسرائیل دفاع - جنگنده